Tarihçesi
Ülkemizde Kurumsal Arşiv Sistemi, 1846 yılında İstanbul Babıâli’de “Hazine-i Evrak” adı altında kurulmuştur. Askerî arşivler ise iki şekilde teşkil edilmiştir.
Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı, ilk kez Başkomutan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın emriyle 11 Nisan 1916 tarihinde Harbiye Nezareti Müsteşar Muavinliğine bağlı olarak Tarih-i Harp Şubesi adıyla kurulmuştur. 1923 yılında Konya’ya taşınarak Harp Tarihi Dairesi adını almış ve 1926 yılına kadar faaliyetlerini Konya’da sürdürmüştür. 1926 yılında Ankara’ya nakledilerek Genelkurmay Başkanlığı merkez binasında konuşlanmıştır. 1956 yılında ise Basımevinin de yer aldığı bugünkü yerleşkeye taşınmıştır.
1974 yılında Harp Tarihi Başkanlığının bünyesindeki Harp Tarihi Dairesi ile Stratejik Etütler Dairesi birleştirilerek Harp Tarihi Başkanlığı içinde tek daire başkanlığı olarak “Harp Tarihi ve Stratejik Etütler Dairesi Başkanlığı” adını almıştır. Başkanlığın adı, 1978 yılında “Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Başkanlığı” olarak değiştirilmiştir.
3 Kasım 2011’de ATASE Başkanlığı, “Genelkurmay Askerî Tarih Daire Başkanlığı” adını almış ve Genelkurmay Personel Başkanlığı kuruluşuna dâhil edilmiştir. 2 Aralık 2011’de yapılan bir değişiklikle Askerî Tarih Daire Başkanlığının unvanı, “Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı” olarak değiştirilmiştir.
MSB Arşiv Müdürlüğü ise İstanbul Sultanahmet’te 1909 yılında “Askerî Evrak Mahzen Şubesi” olarak teşkil edilmiştir. İkinci Dünya Savaşına kadar faaliyetini İstanbul Sultanahmet’teki “Askerî Evrak Mahzen Şubesinde” sürdüren arşiv, aynı zamanda doğuda konuşlu birlikler için Kayseri’de “Evrak Mahzen Memurluğu” olarak teşkilatlandırılmıştır. Ayrıca, bu dönemde Eskişehir’de Millî Savunma Bakanlığı Hesap Teftiş Arşivinin bulunduğu bilinmektedir.
İstanbul’daki arşiv 29 Haziran 1962 tarihinde Eskişehir’deki hesap teftiş arşivine intikal etmiştir. Ancak, yer darlığı nedeniyle Kayseri’deki arşivle birlikte 20 Kasım 1962 tarihinde Tire/İzmir’e intikalini tamamlayarak, “Genelkurmay Başkanlığı Tire Askerî Arşiv Müdürlüğü” adı altında, Eskişehir’deki Hesap Teftiş Arşivi ise, Millî Savunma Bakanlığına bağlı olarak faaliyetine devam etmiştir.
Tire arşivi, 1976 yılında Eskişehir’e intikal etmiş ve Eskişehir’deki Hesap Teftiş Arşivi ile birleştirilerek “MSB Müsteşarlığı Arşiv Müdürlüğü” adı altında faaliyetlerine devam etmiştir.
Arşiv, 1982 yılında Eskişehir’den taşınarak halen konuşlu bulunduğu General Şefik ERENSÜ kışlasına intikal etmiş, MSB Arşiv Hizmetleri Şube Müdürlüğü adı altında faaliyetine devam etmiştir.
Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı; 13 Kasım 2019 tarihli kadro düzenlemesi ile MSB Arşiv Hizmetleri Şube Müdürlüğü, Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı ve Genelkurmay Basımevi Müdürlüğü birleştirilerek Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı adı altında yeniden teşkilatlandırılmıştır.
Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı, Bakanlıklar ve Bilkent olmak üzere görevini iki ayrı yerleşkede sürdürmektedir.
Vazifesi
Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşunda yer alan kurumlar tarafından üretilen ve geleceğe taşınmasına ihtiyaç duyulan askerî, tarihî, idari, hukuki, mali vb. nitelikteki belgelerin muhafazası, asıllarına sadık kalınarak restore edilmesi, sayısal ortama aktarılması, tercümesi, yayımlanması, sergilenmesi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan bilgi ve belge taleplerinin karşılanmasına yönelik faaliyetleri, mevzuat hükümleri çerçevesinde ve modern arşivcilik anlayışına uygun teknolojiler kullanılarak yerine getirmek.