HAVA ARACI GÖVDE YENİLEŞTİRME VE YAPISAL ONARIM
Tarih : 07.06.2020Hava aracı bakım, onarım ve yenileştirmenin yanında 1'inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü, 2'nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü ve 5'inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü, farklı bir tecrübe gerektiren, hava araçlarının gövde yapılarında meydana gelen hasar ve bozulmaların yapısal onarımı konusunda da uzmanlaşmıştır.
Bu kapsamda; 1'inci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğünde;
T-38 ve NF-5 uçaklarının kompozit malzeme imalatına yönelik olarak, dikey stabilize, firar kenar paneli, rudder, hücum kenar paneli, flap firar kenar paneli, aileron firar kenar paneli, kanat sabit panel, kanat ucu paneli, kanat üst sabit panelleri, kanat hücum kenarı, ana iniş takımı kapağı, ana iniş takımı dikme kapağı, gövde altı ulaşım kapağı, hava alık iç panelleri kompozit imalat kabiliyetleri bulunmaktadır.
Ayrıca T-38 ve NF-5 uçaklarının dikey stabilize, firar kenar paneli, rudder, hücum kenar paneli, flap firar kenar paneli, aileron firar kenar paneli, kanat sabit panel, kanat ucu paneli, kanat üst sabit panelleri, kanat hücum kenarı, ana iniş takımı kapağı, ana iniş takımı dikme kapağı, gövde altı ulaşım kapağı, hava alık iç panelleri, yatay stabilize, dikey stabilize ucu anteni, burun iniş takımı kapağı kompozit onarım kabiliyetleri bulunmaktadır.
Kompozit malzeme imalatına yönelik olarak, detay parça tasarımı ve analizi (3B tasarım ve analiz, UG, ANSYS vb.), kalıp tasarımı ve imali, detay parça imali (5 Eksenli CNC, sheet metal şekillendirme, ısıl işlem), detay parça kimyasal işlemleri (kaplama, aşındırma), ön montaj ve kürleme (kimyasal temizleme, yapıştırıcı primer, temiz oda, otoklav, kurutma fırını, vakum ekipmanları, zımparalama), test (kesme ve sıyırma testi, kaçak testi, tahribatsız muayene(x-ray-reel time, penetran, girdap akımları, ultrasonik ve manyetik)), boya (kaplama, iletken boya) kabiliyetleri bulunmaktadır.
F-16 uçaklarına ait kompozit malzemelerden, yatay stabilzie box, yatay stabilize hücum kenarı, rudder, dikey stabilize hücum kenarı, kanat hücum kenarı flabı, flaperon, kanat sabit panel, ventral fin malzemelerinin onarım kabiliyeti bulunmaktadır.
KT-1T uçaklarının boya öncesin kompozit malzemelerinin tahribatsız kontrolü ve kısmi onarımları yapılmaktadır.
T-38 uçaklarının Harbe Hazırlığa Geçiş (HHG) eğitimlerinde kullanılacak olması sebebiyle artacak “G”li manevraların uçaklar üzerindeki yorulma etkilerinin azaltılması ve uçuş emniyetinin üst düzeyde tutulması amacıyla yapısal yenileme projeleri gerçekleştirilmiştir. Yapısal parçalardan, FS 487 former, FS 332.5 bulkhead, alt merkez lonjeron ve dorsel longeron yenisi ile değiştirilmiştir.
T-38 ve NF-5 uçaklarına ait kanat ile ön, orta ve arka gövde yapısal onarımları yapılmaktadır.
F-16 Blok 30 ve 40 uçaklarında Fs 479 değişimi, Fs 341 alt bulkhead değişimi, canopy sill longeron değişimi yapılmaktadır ayrıca F-16 Blok 30,40 ve 50 uçakları ömür uzatım yapısal yenileme projelerinde 2020 yılından itibaren gövde yapısal taşıyıcı malzemelerinin değimi ve takviye onarımları yapılacaktır.
F-16 uçaklarına ait sökülebilir yapısal parçalardan, ana iniş takımı kapakları, burun iniş takımı kapağı, gövde üzeri ve gövde altı ulaşım kapakları, aviyonik ünite kapakları ve motor ulaşım servis kapaklarının yapısal onarım kabiliyetleri bulunmaktadır.
2'nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğünde;
Teknik yönetim sorumluluğundaki özellikle C-130 ve KC-135 uçaklarının yapısal hasar tespiti için, Uluslararası standartlara (T.O.33B1-1) uygun olarak;
- Fluorescent Penetrant Inspection (MIL-HDBK-728/3) (Level III)
- Magnetic Particle Inspection (MIL-HDBK-728/4A) (Level III)
- Eddy Current Testing (MIL-HDBK-728/2)
- Ultrasonic Inspection (MIL-HDBK-728/6)
- Radiographic (X-Ray) Inspection (MIL-HDBK-728/5A)
- NDI yöntemleri kullanılmaktadır.
?
Dünyada çok az bakım merkezinde yapılabilen;
KC-135 uçakları için
- Boom Shock Absorber değişimi
- BS 395–620 (STR 19-25-29) göre uçak yüzey sacı değişimi
- TCTO IAW CSTO TK1C-135-6WS-16 göre "Production Break" (PB) değişimi
- TCTO 1KC-135-0647 göre Faz 4,5,6 elektrik sistemlerinin yenileştirilmesi
?
C-130 uçakları için;
- Merkez kanat ile dış kanadı birbirine bağlayan Rainbow Fitting değişimi
- Kanat destek Atthach Angle değişimi
- 82-790 merkez kanat detaylı kontrolü
- C-130-2251 pervane çatlak kontrolü
Gibi yapısal malzemelerdeki çatlak ve hasarların tespiti, gerekiyorsa değişimi ve onarım işlemleri yapılabilmektedir.
5'inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğünde;
Eğitim ve keşif amaçlı uçakların bakımları ile başlayan uçak gövde yenileştirme faaliyetleri pistonlu ve turboprop küçük tip yolcu taşıma uçaklarının bakım kabiliyetlerinin eklenmesi ile devam etmiştir. Halen aşağıdaki uçakların gövde, motor, pervane ve aksesuarlarının bakım onarımları başarı ile yapılmaktadır.
Gövde Yenileştirme Yapılan Hava Araçları:
- Cessna185 (U-17 A / B)
- Cessna172 (T-41D)
- Beechcraft T-42A
- Cessna C-421
- Beechcraft B-200
- Dornier DO-28D1 / D2
?
Gövde/motor yenileştirme kabiliyeti mevcut çeşitli model helikopterlerin aşağıda listelenen ünitelerinin bakımı, onarımı, yenileştirmesi ve testleri üretici firmaların belirlediği esaslar çerçevesinde yapılmaktadır.
- Ana dişli kutusu,
- Ara ve kuyruk dişli kutusu,
- Sürücü şaftları,
- Soğutma fanları,
- Rotor ve alt sistemleri,
- Ana ve kuyruk rotor pal,
- Hidrolik üniteleri (hidrolik pompa, motor, servo vb.),
- Uçuş Komuta-Kontrol üniteleri (bellcrank, tube vb.),
- Elektrikli üniteler (jeneratör, alternatör, akçüator, vinç, lamba vb.),
- Yağ pompaları,
- Yatak ve rulmanlar,
- Silah sistem ve aksesuarları,
- Yakıt aksesuarları (yakıt kontrol ünitesi, yakıt pompası, aşırı hız regülatörü, karbüratör vb.),
- Elektrikli aksesuarları (manyeto, buji, ateşleme kablosu vb.).